Horná Nitra to region postrzegany przez społeczeństwo głównie ze względu na silny przemysł wydobywczy. Wydobywa się go pod ziemią od ponad 100 lat, a Nováky to jedno z miast posiadających pieczęć na węgiel brunatny. Nadszedł jednak czas na stopniowy upadek górnictwa i związaną z tym transformację. Jednym ze sposobów wyboru tego regionu jest większy rozwój turystyki. Na pewno nie brakuje ciekawych przystanków.

Część regionu trenczyńskiego między Novákiem a Partizáńskim nie należy do typowych celów turystycznych. Widoki obu dzielnic często obejmują kominy przedsiębiorstw przemysłowych. Jednak wioski położone na tej trasie nie pozostają w tyle za resztą Słowacji. Góry Tribeč i Vtáčnik obfitują w ciekawe szlaki przeznaczone dla bardziej wymagających turystów, ale także dla rodzin z dziećmi. Poszczególne wioski kryją z kolei kilka niezwykłych budowli, które mogą zadowolić każdego miłośnika historii. Miłośnicy kąpieli termalnych również będą się dobrze bawić w Chalmovej.

Pierwsze pisemne wzmianki o większości wsi w tym regionie pochodzą z XIII lub XIV wieku, ale Nováky są wymienione pod nazwą Nuovac w Karcie Zoborskim z 1113 roku. Jednak obszar ten był zamieszkany znacznie wcześniej, o czym świadczy kilka odkrytych kopców, puszki, cmentarze lub biżuteria. Ponadto region miał strategiczne położenie - dawniej była to stara droga prowadząca z południa przez Požitavie, przez Góry Plemcze przez Skýcov do tzw. Bramy między środkowym a górnym Ponitrí. Dziś przypomina jedynie pozostałości zamków i fortów, które miały chronić ówczesnych mieszkańców przed najazdami wroga.

Oprócz rolnictwa i pasterstwa na przestrzeni wieków rozwinęło się tu kilka rzemiosł. Poprzednicy dzisiejszych górników byli wykwalifikowanymi sitarystami, gontami, młynarzami, garbarzami, a mieszkańcy Kamenčan nawet pracowali w rzemiośle przez ponad 200 lat. Jednak pierwsze miejsce w dawnej stolicy Tekovská należało do Oslana. Na przełomie XVII i XVIII wieku szczycili się największą pod względem powierzchni liczbą rzemieślników. W 1786 r. Zarejestrowano ich aż 151.

Dalszym rozwojem zajęło się kilka ważnych rodzin, po których pozostały zabytki w postaci różnych dworów i dworów. Znajdziesz je rozrzucone praktycznie na każdym odcinku drogi z Partizánské do Novák. Podczas gdy możesz wejść do niektórych z nich i cieszyć się ich dekoracją, inne stopniowo zamieniają się w ruiny.

fot. Ľuboslav Kurinec